Kuchnia hiszpańska to jedna z najsmaczniejszych i najzdrowszych kuchni świata. Charakteryzują ją świeże, lokalnie pozyskiwane składniki, celebracja posiłków oraz wino, będące jednym z symboli tego kraju. Poznaj sekret hiszpańskich potraw i już dziś zaplanuj ich degustację w Bilbao!
Kuchnia hiszpańska — historia i ewolucja
Burzliwa historia Półwyspu Iberyjskiego zaowocowała nie tylko fascynującą kulturą, ale i jedyną w swoim rodzaju kuchnią, docenianą na całym świecie. W jej potrawach można zauważyć cząstkę wielu cywilizacji, od Fenicjan, przez Greków i Rzymian, po Wizygotów. Najbardziej widoczne po dziś dzień są jednak wpływy arabskie, bo to właśnie Maurowie przez osiem wieków zamieszkiwali współczesne tereny Hiszpanii. To dzięki nim na Półwyspie Iberyjskim pojawiły się pierwsze drzewka cytrusowe, a także niektóre przyprawy. Choć większość opisanych poniżej potraw znana jest w całej Hiszpanii, trudno w przypadku tego kraju mówić o kuchni narodowej, bo niemal każde danie ma silną przynależność regionalną.
Podstawowe składniki i przyprawy kuchni hiszpańskiej
Kuchnia hiszpańska bazuje przede wszystkim na składnikach lokalnych. W menu Hiszpanów obecne są mięsa, nabiał, ryby i owoce morza. Nie brakuje tu dań ze świeżymi owocami oraz warzywami, a także z roślinami strączkowymi. Wiele potraw przygotowywanych jest na bazie ryżu czy ziemniaków. Chętnie korzysta się z mąki pszennej — to z niej wypiekany jest hiszpański chleb. Mówiąc o kuchni śródziemnomorskiej, nie sposób nie wspomnieć także o oliwkach oraz oliwie z oliwek, której używa się również do smażenia. Wśród wykorzystywanych w przepisach przypraw wymienić należy przede wszystkim sól, czosnek oraz natkę pietruszki. Do potraw często dodaje się również wędzonej papryki. Wpływy arabskie sprawiły, że dania kuchni hiszpańskiej przyprawia się też szafranem, kminkiem, gałką muszkatołową czy mielonymi migdałami.
Hiszpańskie potrawy i ich przynależność regionalna
Sztandarowe potrawy hiszpańskie zawierające smażone ziemniaki, jak tortilla de patatas czy patatas bravas, trafiają do menu barów i restauracji w całym kraju. Zdecydowana większość dań jest jednak kojarzona z konkretnymi regionami. Pulpo a la gallega, co wynika już z samej nazwy, to potrawa z ośmiornicą wywodząca się z Galicji. Słynna paella valenciana, czyli danie na bazie ryżu z mięsem z królika oraz z kurczaka to znak rozpoznawczy autonomicznej Wspólnoty Walenckiej. Na wybrzeżu Oceanu Atlantyckiego, a także na Wyspach Kanaryjskich i w basenie Morza Śródziemnego dużą popularnością cieszą się oczywiście owoce morza oraz smażone ryby. Gazpacho pochodzi natomiast z Andaluzji położonej na południu Hiszpanii.
Najpopularniejsze dania kuchni hiszpańskiej
Potrawy kuchni śródziemnomorskiej chętnie jadane są w wielu zakątkach globu. Głównymi powodami ich popularności są bez wątpienia: niepowtarzalny smak oraz składniki doskonałej jakości. Oto kilka potraw, z których znana jest kuchnia hiszpańska.
Tapas
Hiszpańskie tapas to różnego rodzaju zimne oraz ciepłe przekąski, które spożywa się na ogół podczas spotkań towarzyskich przed głównymi posiłkami. Serwowanie tapas zapoczątkowali Andaluzyjczycy, którzy według jednej z teorii dotyczącej genezy tych minipotraw przykrywali kieliszki wina plastrem wędliny, by do środka nie dostały się insekty. „Tapa” to po hiszpańsku właśnie pokrywka. Jako tapas podaje się na przykład pokrojone sery, uznawane za jeden ze znaków rozpoznawczych kuchni hiszpańskiej: dojrzewający ser manchego, kozi monte enebro czy pleśniowy cabrales. Do tej kategorii zaliczają się również tortilla de patatas czy gazpacho, do których jeszcze powrócimy, a także wiele innych dań w miniaturowym wydaniu. W Kraju Basków tapas nazywają się pintxos. W tym regionie monoporcje tradycyjnie przebija się szpadką.
Tortilla de patatas i jej wariacje
Jeśli tortilla española kojarzy Ci się z kukurydzianym plackiem, z którego robi się burritos, w hiszpańskiej restauracji możesz przeżyć szok. Tortilla na Półwyspie Iberyjskim jest bowiem omletem! Najbardziej podstawową formą tej potrawy jest tortilla de patatas, czyli omlet z ziemniakami. W lokalach gastronomicznych omlety podaje się jednak z różnymi składnikami, na przykład z cukinią, szpinakiem, chorizo lub — jak w naszym przypadku — z topinamburem.
Hiszpańskie mięso
Kuchnia hiszpańska słynie również z dań mięsnych. W kategorii tapas na uwagę zasługują przede wszystkim doskonałe wędliny, jak chorizo, fuet czy jamón. Wiele potraw tworzy się z mięsa wieprzowego z czarnej świni iberyjskiej, której dieta opiera się na żołędziach. Hiszpania znana jest ponadto z wołowiny — dobrym przykładem będzie tu tartar de ternera, czyli tatar wołowy z marynowaną cebulą i kiszonym pomidorem, dostępny w menu Bilbao. Fanów dań mięsnych z pewnością zainteresuje również jednogarnkowa potrawa callos a la Madrileña, czyli flaki po madrycku.
Ryby i owoce morza
Wiele potraw w Hiszpanii komponuje się z owoców morza. Do najbardziej znanych dań należą krewetki smażone z czosnkiem, czyli gambas al ajillo. Jednym z częściej wykorzystywanych owoców morza jest też ośmiornica, z której oprócz wspomnianego już pulpo a la gallega przygotowuje się również pulpo a la plancha, czyli grillowane macki. Do menu wielu restauracji w całej Hiszpanii trafia również paella de marisco, czyli paella z owocami morza. Dużą popularnością cieszy się ponadto tuńczyk oraz dorsz.
Gazpacho
Omawiając kuchnię hiszpańską, trzeba wspomnieć też o najsłynniejszej zupie, a w zasadzie chłodniku. Mowa oczywiście o gazpacho, czyli kremie ze świeżych pomidorów, ogórków oraz papryki. To zdrowe i proste danie w Hiszpanii serwuje się przede wszystkim w czasie letnich upałów.
Napoje, z których znana jest kuchnia hiszpańska
W Hiszpanii wino czerwone serwowane jest dużo częściej niż w innych krajach, bo na jego bazie tworzy się też popularne koktajle. Jednym z głównych regionów znanych z produkcji wina jest La Rioja — to tutaj mieści się Bodegas Hermanos Peciña, z której zamawiamy wyjątkowe wino z grona Tempranillo.
Najbardziej znanym napojem na bazie wina jest oczywiście sangria, która powstaje zarówno z wina czerwonego, jak i z białego. W Bilbao czerwoną sangrię serwujemy na słodko, z dodatkiem pokrojonych owoców wiśni, a białą sangrię podajemy w wersji wytrawnej — z miętą i świeżym ogórkiem. W Hiszpanii równie popularne co sangria jest tinto de verano, czyli czerwone wino z dodatkiem słodkiej wody sodowej o cytrynowym posmaku, które w Bilbao dopełniamy wermutem. Czerwone wino często łączy się też z coca-colą, a mieszkanka ta nazywa się kalimotxo.
Hiszpański deser
Hiszpańska kuchnia znana jest również ze swoich deserów. Najpopularniejszym z nich są chyba churros, czyli smażone w głębokim tłuszczu paluszki z parzonego ciasta, które w trakcie jedzenia macza się w gęstej czekoladzie. Churros w Hiszpanii jada się nie tylko na deser, ale bardzo często także na śniadanie.
W Kraju Basków niemal w każdej restauracji serwuje się jedyny w swoim rodzaju sernik baskijski ze spieczonym wierzchem oraz brzegami. W Katalonii dużą popularnością cieszy się natomiast crema catalana, czyli krem przypominający nieco francuski crème brulée, choć w przeciwieństwie do niego tworzony jest na bazie mleka, a nie śmietany. W swoich przepisach wykorzystują go również Baskowie — przekładaniec goxua to doskonałe połączenie kremu catalana, bitej śmietany oraz nasączonych likierem rumowym biszkoptów.
Tradycje kulinarne i celebracja posiłków
Jako że kuchnia hiszpańska jest integralną częścią kultury narodowej i regionalnej, wiąże się z nią wiele tradycji oraz obyczajów. Na pierwszy plan wybija się wspólne jedzenie tapas, lunchu czy obiadu z najbliższymi. W hiszpańskich lokalach gastronomicznych rzadko widuje się klientów siedzących przy stole w samotności. Bary i restauracje odwiedza się grupami — lunch często spożywa się w gronie współpracowników, a kolację — rodziny lub przyjaciół, bo dobre jedzenie jeszcze lepiej smakuje w dobrym towarzystwie. Każdy z posiłków jest należycie celebrowany, a standardowy obiad składa się z przystawki, dania głównego, deseru oraz filiżanki kawy.
Kuchnia hiszpańska — ciekawostki
Z doskonałą kuchnią Hiszpanii wiąże się wiele ciekawostek. Mieszkańców naszej części Europy zaskakuje fakt, że w Hiszpanii jada się naprawdę obfitą kolację. Co więcej, ostatni posiłek jest spożywany bardzo późno — zasiadanie do stołu o 22:00 nawet w dni powszednie w nikim nie budzi zdziwienia.
Regionem, który może pochwalić się największą na świecie liczbą restauracji wyróżnionych gwiazdką Michelin na mieszkańca jest… Kraj Basków! Nie bez powodu to właśnie dania znane z Bilbao czy San Sebastián zajmują honorowe miejsce w naszym menu — potrawy z tego rejonu są po prostu najlepsze!
Hiszpania jest głównym producentem i eksporterem oliwy z oliwek na świecie, a przeciętny mieszkaniec Hiszpanii konsumuje około 12 litrów oliwy rocznie. Lokale gastronomiczne w kraju zajmującym większą część Półwyspu Iberyjskiego cieszą się tak dużym powodzeniem, że liczba barów przewyższa tu liczbę szpitalnych łóżek w przeliczeniu na mieszkańca.
Hiszpańskie potrawy w Warszawie
Jesteśmy przekonani, że przynajmniej jedna przedstawiona w tekście hiszpańska potrawa sprawiła, że masz ochotę natychmiast jej spróbować. Być może zainteresowaliśmy Cię daniem głównym z owocami morza, a może wolisz zacząć od degustacji potraw w formie tapas. Twój wzrok z pewnością zatrzymał się też na hiszpańskich deserach, bo już same ich opisy wzmagają apetyt. Zanim zarezerwujesz wakacje w Hiszpanii, odwiedź naszą restaurację Bilbao! U nas zamówisz pulpo a la gallega, patatas bravas, sernik baskijski i wiele innych znakomitych dań.